نما معمولا به سمت جلو ساختمان اشاره دارد. نما جزئی جدایی ناپذیر از طراحی کل یک ساختمان است. طراحی نما فرصتی برای شخصیت بخشی به یک ساختمان می باشد. طراحی تخصصی نما نه تنها برای ساکنین بلکه برای محیط اطراف نیز ضرورتی در اولویت چه به لحاظ عملکرد و چه به لحاظ زیبایی شناسی است. علی رغم محدودیت های طراحی نماهای شهری، تفکری خارج از چهارچوب می تواند منجر به راه حل های نوآورانه برای طراحی نما شود. طراحی نما و طراحی معماری در زیبایی شناسی ساختمان بسیار حائز اهمیت است.
جدیدترین المان های تفکرات نوآورانه در طراحی نما
1. استفاده از پنل های خورشیدی در نمای ساختمان
استفاده از این پانل ها یک تجربه جدید در طراحی معماران امروزی است. توسعه علم و فن آوری استفاده از پنل های خورشیدی در ایران در جهت حفظ و بازگردانی سیستم های طبیعی و ارگانیک در تامین انرژی با توجه به منبع عظیم انرژی خورشیدی در ایران بسیار حائظ اهمیت است. این پانل های بکار رفته در سقف و نما ی ساختمان سهم بسازایی در تامی انرژی مورد نیاز فعالیت ها و عملکرد های داخلی ساختمان دارد.
عملکرد سیستم های خورشیدی چگونه است؟
این پنل ها انرژی خورشید را دریافت و جذب کرده و آن را به الکتریسیته تبدیل می کنند که برای مصارف عملکرد ساختمان های تجاری اداری و مسکونی مورد استفاده است. این سیستم شامل یک پانل و ماژول های صفحات خورشیدی، اینورتر و گاهی اوقات یک باتری یا ردیاب خورشیدی است و صد البته سیم کشی اتصالات. به این سیستم فتوولتاییک نیز گفته می شود. این پنل ها روی سقف و یا نمای خارجی ساختمان ها قابل نصب و بهره برداری می باشد.
2. نمای گرافیتی
خود معنای گرافیتی یک لغت برآمده از ایتالیاست به معنای خط خطی یا خراش. اما در معماری طراحی دیوارهای خارجی ساختمان با نقاشی و طرح های گرافیکی است که معمولا با دست انجام می شوند. این نوع از طراحی نما یک هنر صرف است. هنری برآمده از دست هنرمند بدون دخالت تکنولوژی و معمولا بازگو کننده مسایل و مشکلا و یا اجدیدترین سرتیترهای خبری روز دنیا است.
زیرسازی معمول این نوع از طراحی های نما سیمان است . اما در کل روی هر سطحی ولو ناصاف می توان از هنر طراحی و نقاشی استفاده کرد.
در ایران بیشتر از طرح ها و تصاویر شهدای گرامی و یا وقایع مهم تاریخی در تصویر ری دیوارها استفاده می شود. معمولا نمایی مورد استفاده برای تصویرگری استفاده می شود که رو به اتوبان ها بزرگراهها یا خیابان های مه باشند.
3. طراحی نما با نور
طرح کلی نما از نظر شکل یا طراحی تخصصی نما و حتی قطعات و اجزا متفاوت بنظر می رسد زمانی که با نور طبیعی و نورهای مصنوعی در طول شب و روز روشن می شود. نور باعث تغییر در نما می شود زیرا جهت نور و رنگ آن می تواند مدام در حال تغییر باشد.
نورپردازی با تابش نور مصنوعی بر روی سطح نما، استفاده از نورهای مخفی دخلی و یا خارجی و یا استفاده از متریال و یا جهت گیری های خاص اجزا ساختمان برای دریافت و بازتاب نور های طبیعی است. این متریال و برش های نمای ساختمان می تواند به گونه ای طراحی شود که رنگ نور را نیز تغییر دهد. طراحی روشنایی به واسطه نور مصنوعی در نمای ساختمان با طراحی سیستم های روشنایی در جداره داخلی یا خارجی ساختمان تعمین می شود.
چرا نورپزدازی نما مهم است؟
نورپردازی نما که به خوبی برنامه ریزی، طراحی و اجرا شده باشد در درجه اول به برجسته کردن ویژگی های اصلی ساختمان کمک می کند و علاوه بر آن می توان از آن برای افزودن حس هنری به فضای بیرونی با کمک ایجاد سایه و روشن استفاده کرد. دو نکته مهم در نورپردازی نما به توصیه شرکت مهندسین مشاور رایان سازه:
– فرورفتگی ها را روشن کنید. نصب چراغ ها در فرو رفتگی ها یی از ساده ترین راه ها برای برجسته سازی نما ساختمان است.
– اگر نمی توانید چراغ ها را روی بدنه ساختمان نصب کنید از آنها روی زمین استفاده کنید
– ارتفاع و شدت نور تا بینهایت قابل تنظیم است از ارتفاع ساختمان خود نترسید.
4. بیومیمیکری در طراحی نما
بیومیمیکری یعنی تقلید از فرآیندهای زیستی در طراحی نما. این فرآیندهای زیستی شامل هر اکوسیستم زنده ای حتی در مقیاس میکروسکوپی می باشد. این روش طراحی نما بر مبنای طرح مسئله و پاسخ به آن است، پس در شرایط خاص طراحی و یا اقلیم های خاص آب و هوایی و یا عملکردهای خاص کاربرد دارد. ارائه راه حل برای طراحی با توجه به مسئله موجود بر مبنای تقلید از یک اکوسیستم زنده صورت می پذیرد.
- تقلید از ارگانیسم زنده
- تقلید از سطح رفتار موجود زنده
- تقلید از اکوسیستم زنده
که شامل طراحی فرم – ماده – ساخت فرآیند و عملکرد می باشد. تقلید از طبیعت به عنوان یک ابر اکوسیستم زنده در طراحی نمای ساختمان موجب خلق یک نمای کارآمد و ارتقا یافته می شود زیرا که زمان و تکامل برخواسته از آن نشان داده است که چگونه موجودات زنده با محیط های خاص سازگار می شوند. این یک منبه آشکار برای حل مشکلات طراحی تخصصی نما در موقعیت ها و یا عملکردهای دشوار است. مهمترین شاخصه این سیستم طراحی نما تمرکز بر عملکرد است.
5. نمای سبز
استفاده از گیاهان در نمای ساختمان یعنی طراحی سبز. نمای سبز گرمای کمتری جذب می کند و انرژی کمتری را به بیرون دفع می کند. درواقع مانند یک عایق عمل می کند. استفاده از نمای سبز در طراحی نمای خارجی ساختمان به پاکیزگی آب و هوای شهری کمک شایانی می کند البته در مقیاس زیاد پوشش گیاهی عمودی در حال حاضر در دنیا به شدت مورد توجه است. زیرا ساخت و سازهای بی رویه شهری فضاهای سبز را به شدت محدود کرده است. گیاهانی مانند ویستریا و ویرجینیا کریپر عمده گیاهان مورد استفده در طراحی نما در سطح وسیع هستند. نمای سبز در طراحی معماری به دیواری اطلاق می شود که به طور کلی یا جزیی پوشیده از فضای سبز است. یک نمای سبز با گیاهان بالارونده از مزایای اقتصادی – زیست محیطی – زیبایی شناسی و فیزیولوژیکی برای محیط شهری بهره می برد.
5. نمای داینامیک یا نمای پویا
نمای داینامیک یا نمای پویا یا نمای پاسخ گو در این نوع از طراحی نمای خارجی ساختمان به گونه ای است که میتواند در واکنش به محیط اطراف خود تغییر کند تا عملکرد و کارایی آن به حداکثر برسد. این روش طراحی به کاهش مصرف انرژی سیستم های خدماتی داخل ساختمان کمک شایانی می کند.
این نماها به صورت جنبشی طراحی میشوند و به جای ثابت بودن به صورت داینامیکی تغییر می کند و اجازه می دهد حرکت در سطح ساختمان رخ دهد.
نماهای پویا به عنوان فیلتری بین فضاهای داخلی و خارجی عمل میکند و کار بران را برای دریافت نور خورشید – تهویه دریافت سایه یاری می دهد.
این طراحی نما در واقع اتحادی بین فضاهای داخلی و جهان درحال حرکت خارج ایجاد می کند.
در معنای کلی و با بررسی هایی که انجام شد نما به معنای ساده ظاهر جلو خانه معنی می دهد. این مفهوم ساده کارایی بسیار مهمی در عملکرد و خصوصا صرفه جویی در انرژی داخلی دارد. از دید مهندسین مشاور رایان سازه (که در پروژه های این شرکت از جمله طراحی نمای اکسون – شهرداری تفرش- ویلای پلور و ……. عینیت بخشیده شده است) اولین برداشت بسیار مهم است. و اولین جنبه از خانه نمای آن خانه یا ساختمان است. نمای ساختمان به ناظر می گوید سبک و استایل فضاهای داخلی و در نتیجه زندگی صاحب آن چگونه است.
حسی کلی در نگاه اول از نمای خانه به مخاطب منتقل می شود و در درک محیط داخلی تاثیرپذیری بالای روی ذهن بیننده می گزارد.
بسیاری از ساختمانها مقررات ساختاری را رعایت می کنند ما در عوض به طرح های استاندارد رضایت می دهند و طراحی را فاقد هویت ،شخصیت و شاخصه های خاص طراحی تخصصی نما هستند.
شرکت مهندسین مشاور رایان سازه تاکید می کند که طراحی نمای ساختمان منحصر بفرد بودن ساختار ساختمان را تعیین می کند.
معرفی یک نرم افزار کارآمد در مهندسین مشاور رایان سازه برای طراحی نما:
یک ابزار نرمافزاری طراحی نما است که معماران و دیگر طراحان ساختمان را قادر میسازد تا ساختمانهای غیر خانگی کارآمدتر از نظر زیست محیطی را با هزینه بیشتر طراحی کنند، با استفاده از ورودیهای گرافیکی و سادهشده برای بهینهسازی نیازهای حرارتی، خورشیدی و نور روز نما و ارائه جزئیات این نرم افزار یکی از کارامد ترین هاست.
از چه متریالی برای نما می توان استفاده کرد؟
این یک سوال مهم و بسیار کاربردی است. وقتی به انواع ساختمان ها نگاه می کنیم، ممکن است واکنش های بسیار متفاوتی نسبت به آنها داشته باشیم. برخی از آنها بلند و باشکوه هستند، با درهای طاقدار عظیم و منارههای بلند. دیگران شاید با ایوان بزرگ یا پنجره های عریض فلزی و یا آجری باشند اینکه این ساختمان ها چگونه به نظر می رسند تصادفی نیست. مصالح نما بسیار متنوع است و تاثیر بسازایی در چگونگی دیده شدن ساختمان دارد.
روکش های نما با گذشت زمان در حال تکامل هستند و ویژگی های عملکردی آنها در حال ارتقاء است و زیبایی شناسی آنها مدرن تر می شود. ناگفته نماند که طراحی نما یکی از مواردی است که شما به عنوان یک معمار باید به آن تسلط داشته باشید و بدون آشنایی با مصالح روکش نما و معیارهای انتخاب از بین آنها نمی توانید این کار را انجام دهید.
- مهمترین ویژگی نما حفاظت است
روکش نما باید به اندازه کافی از ساختمان ها در برابر شرایط شدید آب و هوایی و محیطی از جمله طوفان، باران، گرما، رطوبت و خوردگی محافظت کند. مواد مختلف سطوح حفاظتی متفاوتی را ارائه می دهند – مواد روکش خارجی همه کاره هستند، از این رو هر مکان مناسب خود را دارد.
متریال انتخابی باید اقتصادی و مقرون به صرفه باشد. قبل از انتخاب متریال روکش ساختمان خود، باید بدانید که آیا با برنامه مالی شما مطابقت دارد و قیمت آن با بودجه شما سازگار است یا خیر. اولویت اول شما باید محافظت با کیفیت بالا و زیبایی شناسی باشد، اگر هنوز بودجه ای برای ویژگی های بیشتر وجود دارداز آن استفاده کنید .
- ایمنی و سلامت
ساختمان ها بیش از آنچه می دانیم بر سلامت ما تأثیر میگذارند – سموم، فلزات سنگین و سایر مواد شیمیایی موجود در مصالح ساختمانی میتوانند باعث ایجاد مشکلات سلامتی خطرناکی از سردرد تا آسم شوند. هنگام انتخاب مواد روکش برای طراحی نما، در مورد اجزاء و تأثیر آنها بر سلامت و ایمنی ما تحقیق کنید.
- زیبایی شناسی
معماری یک هنر است و در واقع باید بسیار خوب به نظر برسد. هنگام انتخاب متریال برای روکش نما، چیزی را انتخاب کنید که زیبایی شناسی کلی ساختمان شما، بافت آن و حس کلی که می خواهید ساختمان به بیننده بدهد را تکمیل کند. روکش چوبی حال و هوای گرمی ایجاد میکند، در حالی که روکش فلزی زیباییشناسی آیندهنگر و امروزیتری به دست میدهد.
- دسترسی
قبل از تصمیم گیری در مورد یک ماده روکش خارجی خاص و ایجاد امید زیاد، باید در دسترس بودن آن را بررسی کنید. معیار در دسترس بودن نقش مهمی در فرآیند تصمیمگیری حتی در بلندمدت بازی میکند – یک سوال مهم که باید بپرسید این است که آیا میتوانید در صورت نیاز این مواد روکش را جایگزین کنید یا خیر.
- پایداری
پایداری به چیزی تبدیل شده است که ما برای تولید همه محصولات خود، از جمله – و به ویژه- ساختمان ها، به آن نیاز داریم، زیرا آنها سهم 40 درصدی در انتشار کربن جهان را دارند. انتخاب مواد روکشی پایدار نه تنها برای محیط زیست بلکه برای قبض برق شما نیز مفید است!
- نگهداری
نگهداری روکش نما چیزی است که باید از قبل به آن فکر کنید. آیا این متریال مقرون به صرفه و بدون پیچیدگی خواهد بود؟ روکش ایده آل نما کاملاً بادوام خواهد بود و نیاز به تعمیر و نگهداری کمی دارد، اما مطمئناً هزینه بالاتری دارد. بنابراین، شما باید همه معیارها را بسنجید و بهترین کار را انتخاب کنید.
- عایق
یکی از مهمترین وظایف در طراحی تخصصی نما عایق کاری ساختمان توسط نما است. خواه از دماهای شدید، سر و صدا یا نور طبیعی ناخواسته باشدو یا موارد دیگر. مواد مختلف با توجه به چگالی، جرم حرارتی، کدورت و سایر عوامل، خواص عایق مختلفی را ارائه می دهند که شناخت آنها در انتخاب متریال نما به کار می آید.
- دوام
دوام یک ماده نشان دهنده مقاومت آن در برابر زمان و آسیب احتمالی است. روکش های نما ی انتخابی باید بادوام و اقتصادی باشند – آنها باید کاملا از ساختار محافظت کنند و نیازی به تعمیر و نگهداری مکرر یا تعویض نداشته باشند. مکان هایی با شرایط آب و هوایی مشکل دار نیاز به روکش نمای بسیار بادوام دارند.
10 تا از بهترین متریال های مورد استفاده در نما
- آجر
این سنتی ترین متریال نما ست. هم از لحاظ ظاهر قدیمی خودو هم از نظر تمام معیارهای ذکر شده قبلی کاملاً خوب عمل می کند. نما آجری بسیار بادوام است – در برابر آتش و شرایط آب و هوایی شدید محافظت کننده بسیار خوبی است. و به نگهداری کمی نیاز دارد، غیر سمی است و عایق صوتی کاملی است. علاوه بر این، نمای آجری پایدار است زیرا می توان آن را بازیافت کرد.
- چوب
این متریال سبک وزن است و در عین حال مستحکم پس یک نمای ساختمانی عالی به حساب می آید و یک روکش نما منحصر به فرد است. الوار حفاظتی را ارائه می دهند بی نظیر، زیبایی شناسی را تکمیل می کنند، به راحتی تغییر می یابد و نگهداری می شوند، و می توان از طریق برخی از فن آوری های تصفیه، از جمله ارتقاء عملکرد آتش، آن را حتی ضد آتش کرد. از نظر ظاهری، الوار اضافات و تغییراتی را می پذیرد که انعطاف پذیری طراحی را ارائه می دهد. علاوه بر این، استفاده از الوار به هدف پایداری کربن صفر است.
اما به طبیعت بخاطر قطع درختان آسیب می رساند و بسیار گران است مگر از چوب مصنوعی استفاده شود که عملکرد آن با نوع طبیعی متفاوت می باشد.
- سنگ طبیعی
سنگ طبیعی برای روکش نما نیز یک انتخاب سنتی و قدیمی است. این انتخاب به طراحان این فرصت را می دهد تا بدون تحمل الزامات ساختاری و هزینههای زیاد یک ساختمان سنگی واقعی، یک ساختمان را به صورت یکپارچه سنگی به نظر برسانند. روکش سنگ طبیعی برای طراحی نما به راحتی نصب می شود، نیاز به تعمیر و نگهداری کم و مقرون به صرفه دارد و ضایعات را کاهش می دهد. علاوه بر این، ظاهری سه بعدی درجه یک می دهد.
- آلومینیوم
روکش فلزی در طیف وسیعی از گزینه ها مانند روی، آلومینیوم، مس و فولاد وجود دارد که هر کدام ظاهر و ویژگی خاص خود را دارند. یکی از بهترین ها آلومینیوم است – این یک ماده سبک وزن و در عین حال قوی برای روکش نما است. این یکی از ضد آب ترین مواد روکشی است و در برابر رطوبت مقاوم است که آن را به انتخاب خوبی برای خانه های ساحلی تبدیل می کند. روکش آلومینیومی نیاز به نگهداری کمی دارد و در صورت نیاز می توان آن را به راحتی رنگ کرد.
- سرامیک
سرامیک از زمان مصر باستان خود را به عنوان یک ماده روکش منحصر به فرد ثابت کرده است! این ماده واقعاً پایدار است زیرا از خاک رس طبیعی ساخته شده است، به این معنی که عاری از فلزات سنگین و مواد شیمیایی سمی است. علاوه بر این، روکش سرامیکی نما حفاظت حرارتی و آتش سوزی کاملی را ارائه می دهد و ساختمان را در برابر صداهای خارجی عایق می کند. علاوه بر این، به عنوان یک ماده متخلخل، تهویه داخلی را نیز تامین کرده محیطی سالم ایجاد می کند.
- سیمان فیبر پیش ساخته
پانل های سیمان پیش ساخته یک راه حل برای ساخت نمای مقرون به صرفه برای ساختمان های تجاری، مسکونی و صنعتی است. این ورق های روکش سیمان الیافی از پیش ساخته شده را می توان برای بسیاری از کاربردها مورد استفاده قرار داد و به ویژه برای عایق صدا مفید است و در حال حاضر برای فرودگاه ها و پوشش های تونل در سراسر جهان استفاده می شود. این پانل ها در طیف های گسترده ای از رنگ ، شکل و ابعاد موجود است.
- بتن
وکش بتن پیش ساخته از طریق ساخت پانل های بتنی پیش ساخته شکل می گیرد. این پنل ها در طیف وسیعی از کاربردها قابل استفاده هستند. علاوه بر مزایای ساختاری، روکش بتنی می تواند راهی عالی برای ترکیب اشکال و بافت های مجسمه سازی شده در نما باشد. مهمتر از آن، روکش بتنی دوام بسیار بالای دارد و قابلیت اطمینان ترین نوع پوشش برای طراحی تخصصی نما است. در عین حال فوق العاده ارزان است.
- کامپوزیت
روکش نمای کامپوزیت در دو نوع تولید می شود. پانل های کامپوزیت آلومینیوم-پلی اتیلن و کامپوزیت چوب-پلاستیک. پانل های روکش کامپوزیت آلومینیومی دارای یک هسته کامپوزیت بین دو لایه نازک آلومینیوم هستند. این گزینه روکش کامپوزیت جایگزین ارزانی است، اما به دلیل برخی حوادث اخیر از نظر مقاومت در برابر آتش ناایمن مشخص شده است.
روکش کامپوزیت چوب یا کامپوزیت چوب پلاستیک معمولاً از الیاف چوب یا آرد چوب و ترموپلاستیک هایی مانند پلی اتیلن، پلی پروپیلن یا پلی وینیل کلراید ساخته می شود. بسیاری از محصولات روکش کامپوزیت چوبی برای طراحی تخصصی دارای هسته گرمانرم مقاوم در برابر آتش هستند. این متریال نما تا 70 درصد در برابر حریق مقاوم می باشد.
- پانل های 3 بعدی
روکش سه بعدی نما در معماری مدرن رایج شده است. نما را چند وجهی و سه بعدی جلوه می دهد. این نوع روکشها زیبایی منحصر به فردی دارند و میتوان آن را روی متریال های مختلف اعمال کرد – در بالای لیست بتن به دلیل شکلپذیری و چوب به دلیل خمشپذیری آن قرار دارد که می توانند زیر سازهایی عالی برای اجرای این پانل های 3 بعدی باشند.
- پلاستیک
مانند روکش فلزی، پانل های روکش پلاستیکی می توانند مکمل عالی برای نمای کلی ساختمان باشند. روکش پلاستیکی معمولاً ارزان، سبک وزن هستند و نصب آنها بسیار آسان است این عناصر به سرعت نصب می گردند – شکل میپذیرند و رنگ آمیزی می شوند
طراحی تخصصی نما در شرکت رایان سازه
با توجه به اینکه اولین ارتباط افراد با یک پروژه ساختمانی از طریق نمای خارجی آن شکل می گیرد، طراحی نمای ساختمان تأثیر بسزایی در تلقی و برداشت افراد از کیفیت و نوع ساخت پروژه شما دارد. یک طراحی زیبا و اجرای با کیفیت در نمای ساختمان می تواند تأثیر زیادی در ذهن مخاطب بگذارد. هدف این دفتر شرکت طراحی ساختمانی و اجرا شرکت مهندسین مشاور نماهای ساختمانی بدیع، خاص و زیبا به همراه انتخاب بهترین مصالح و با هزینه مناسب می باشد. در فرآیند طراحی تخصصی نما با توجه به سلیقه و خواست کارفرما، طراحی در سبک های مدرن و کلاسیک با استفاده از مصالح مناسب صورت خواهد گرفت. همچنین با توجه به اجباری شدن تأییدیه نما در اکثر مناطق 22 گانه شهر تهران، این دفتر آمادگی دارد نماهای مورد تأیید شهرداری را با توجه به خواست کارفرما جهت اخذ جواز تهیه نماید.
طراحی نمای ایده آل در فضای شهری اصول زیادی دارد که باید در نظر قرار گیرد. رعایت بسیاری از این اصول موفقیت یک طراح را چه از نظر اخذ مجوزهای لازم جهت اجرا تضمین می کند. برخی از این موارد عبارتند از:
1- طراحی نما با در نظر گرفتن متریال و مصالح مناسب
2- رعایت تناسب رنگ بر اساس نماهای اطراف و جدول کالیته رنگی
3- یکپارچگی و پیوستگی اجزا و عناصر بکار رفته
4- بکارگیری اصول زیبایی شناسی
5- استفاده از یک عنصر یا فرم شاخص در طراحی تخصصی نما
6- شفافیت و لطافت بصری نما
7- حفظ سادگی و خوانایی در طراحی نما
8- اجرای نورپردازی مناسب و موثر
9- توجه به ابعاد و تناسب ارتفاع بنا و نما
10- رعایت ضوابط حاکم اعم از پیشروی سطح نما، میزان بالک نها، درصد پوشش بازشوها و …
11- در نظر گرفتن هویت و بافت شهر و منطقه و استفاده از المانهای بومی
12- توجه و ارائه جزئیات اجرایی جهت سهولت اجرای نما
با نگاهی گذرا به سیمای شهری متوجه می شویم که عدم استفاده از ضوابط و اصول طراحی نمای ساختمانی در منظر شهری، سبب آشفتگی در شهر شده است. از این رو نیاز به تعیین ضوابط مشخص و ساماندهی سیمای شهری با طراحی نمای بر اساس اصول و ضوابط به شدت احساس می شود و این امر همکاری کارفرمایان، طراحان نما و عوامل ذی ربط و ارگان های شهری را بیش از پیش میطلبد.